سفر به خارج از كشور براي افرادي كه به طور مكرر سفر مي كنند، ممكن است چندان مشكل ساز نباشد، چرا كه آنان با مشكلات و مسايل اين قبيل سفرها نسبتاً آشنا هستند، ليكن افرادي كه براي بار اول سفر مي كنند، ممكن است با موانع، مشكلات و مسايلي مواجه گردند كه مي توان با مطالعه، كسب آگاهي و برنامه ريزي قبلي آنها را تا حدودي برطرف ساخت.

ملزومات سفر:

تهيه گذرنامه (پاسپورت):بر اساس قوانين معاهده بين المللي، گذرنامه مدركي است كه از طرف دولت صادر مي گردد و در آن خطاب به كشورهاي خارجي عنوان شده كه فرد دارنده اين مدرك تبعه كدام كشور است و تقاضا شده تا زماني كه در خارج از كشور به سر مي برد از حمايت و كمك هاي قانوني آن كشورها برخوردار گردد. گذرنامه يك مدرك مسافرتي ضروري و قابل كنترل براي مقامات امنيتي و مهاجرت است كه در مرزها شما را متوقف و در صفحات داخلي آن تاريخ ورود و خروج را ثبت مي نمايند.

اخذ ويزا (رواديد): ويزا مجوز ورود شما به كشور مقصد مي باشد كه قبل از سفر بايد از كنسولگري، سفارت يا كاردار سفارت كشور مقصد اخذ مي گردد متناسب بودن ويزا با نوع فعاليت مسافر (تجاري، توريستي، دانشجويي، علمي و...) جهت اخذ آن بايد با بخش كنسولي كشور مقصد تماس گرفت. در اين خصوص كسب اطلاعات ذيل حائز اهميت است.

 شرايط و مدارك مورد نياز اخذ ويزا و مدت زمان صدور آن.

 واكسيناسيون در مقابل بيماريها و ارائه مدرك مربوط به سلامت جسماني جهت ورود يا عبور از يك كشور.

 موانع و محدوديت هاي ارزي (آيا مجاز به ورود با پول محلي هستيد؟ آيا مجاز به ورود با ارز دلار يا يورو هستيد؟)

 براي تبديل ارز از چه محلي بايد اقدام كرد؟

 گواهي پزشكي مورد نياز براي هر گونه نسخه دارويي كه قصد داريد با خود حمل كنيد و اطلاع از خدمات بهداشتي و درماني در مواقع ضروري.

 از ورود چه كالاها يا وسايلي جلوگيري بعمل مي آيد؟

 مجوز و محدوديت مسافرت داخلي در كشور مربوطه چگونه مي باشد؟

توصيه هاي قبل از سفر:

 اگر نياز به مسافرت بعدي داريد، به خاطر اينكه مجبور نباشيد براي ديدار بعدي ويزا بگيريد سعي نماييد ويزايي با مدت اعتبار طولاني تر بگيريد.

 از تمامي صفحات گذرنامه و ويزا دو سري فتوكپي تهيه نموده و يك سري را در منزل گذاشته و يك سري را با خود حمل نماييد تا در صورت سرقت يا مفقود شدن گذرنامه از آن استفاده نماييد.

 به منظور جلوگيري از اتلاف وقت، مقداري پول رايج كشور مورد نظر براي تأمين مخارجي از جمله هزينه تاكسي فرودگاه تا محل اقامت و مانند آن تهيه كنيد.

 شماره ي تلفن سفارت جمهوري اسلامي در كشور مورد نظر و شماره ي تلفن هتل، محل اقامت و شماره ي تلفن همراه همسفران و سرپرست گروه را در دسترس داشته باشيد.

 تلفن همراه خود را جهت استفاده در كشور مورد نظر با مراجعه به مخابرات رومينگ كنيد و رعايت موارد حفاظتي در صحبت با تلفن همراه ضروري است (از ذكر مسايل اداري و نتيجه مأموريت و ملاقات ها و برنامه هاي ديدار خود و... جداً پرهيز شود.)

 ارز مورد نياز خود را از بانك و يا صرافي هاي معتبر تهيه نماييد (شماره هاي سريال ارز خود را يادداشت نماييد.

 همراه داشتن سوابق پزشكي در صورت داشتن بيماري خاص.

 كسب اطلاعات بهداشتي و آگاهي از جدول مربوط به بيماري هاي موجود در كشور مقصد (به سايت بهداشت جهاني www.who.int/countries/en/: مراجعه نماييد.

 از چمداني استفاده نماييد كه داراي بند براي انداختن روي شانه است يا داراي چند دسته است و به دست شما آسيب نمي رساند. براي حمل بارهاي سنگين از چمدان چرخدار استفاده كنيد.

 از لباسهايي كه راحت بوده و جلب نظر نمي كنند استفاده نماييد.

 براي دريافت آخرين اطلاعات در مورد راحت ترين برنامه ها و محل هاي سكونت، تسهيلات مسافرتي و برنامه ريزي دقيق از افرادي كه به تازگي از آن كشور برگشته اند ارتباط برقرار كنيد.

 قبل از سفر سعي كنيد يك ديد كلي از كشور مقصد بدست آوريد. بدين منظور مي توان از سايت وزارت امو خارجه

 ( www.mfa.gov.ir)استفاده نماييد و يكسري اطلاعات كلي از جمعيت، وسعت شهرهاي مهم، آب و هوا آداب و رسوم، نوع حكومت، سياست، مقررات، زبان، مذهب، نژاد، روزهاي ملي، واحد پول و... كسب كنيد.

 اطلاعات كلي راجع به مسير پرواز، نوع و شماره ي پرواز، مدت زمان احتمالي سفر و زمان تقريبي برگشت را در اختيار يك عضو خانواده يا فاميل يا آشناي مورد اعتماد قرار دهيد.

فهرست اقلام ضروري:

 فرهنگ لغت جيبي يا كتاب مكالمات روزمره خارجي (از نحوه پيدا كردن واژه هايي مثل كمك، پليس، آتش و... اطمينان حاصل كنيد.)

 نقشه كوچك و راهنماي توريستي.

 دفترچه يادداشت، دفترچه آدرس، قطب نما و مهر نماز.

 به منظور استفاده از وسايل برقي با ولتاژهاي خارجي يك آداپتور نياز خواهيد داشت.

 باطري براي دوربين، ساعت مچي، چراغ قوه كوچك، ماشين حساب.

 سشوار كوچك، اتوي مسافرتي و ساعت كوكي مسافرتي كوچك.

 مسواك، خمير دندان، ماشين ريش تراش، شانه، صابون، جاي صابون پلاستيكي، اسپري يا مواد ضد بوي بدن (غير مايع باشد بهتر است)، كرم ضد آفتاب، سنجاق قفلي، سوزن و نخ با تعدادي دكمه اضافه پيراهن.

 مسكن تجويز شده توسط پزشك، داروي ضد اسهال، قرص سرماخوردگي، تعدادي ليوان يك بار مصرف، آنتي بيوتيك ها مانند: تتراسايكلين، اريترومايسين، سفالكسين، چسب زخم، پماد يا مرهم براي گزيدگي نيش حشرات، عينك آفتابي، چند بسته شكلات و يك بسته چاي كيسه اي...

توصيه هاي لازم در حين سفر:

 اسم و شماره ي تلفن و آدرس خود را نوشته و در جاي مخصوص ساك قرار دهيد. مدارك خود را در ساك دستي كه با خود به داخل هواپيما حمل مي نمايد، قرار دهيد. از قرار دادن پاسپورت و مدارك مهم در ساك بزرگ كه تحويل بار هواپيما مي دهيد، خودداري نماييد.

 مواظب بارهايي كه جهت بارگيري هواپيما مي دهيد باشيد، دقت كنيد برچسب بارها به آنها چسبيده و ته برگ برچسب ها نيز به بليط شما الصاق شده باشد و از حضور در جاهاي شلوغ فرودگاه دوري نماييد.

 قفل كردن چمدانها يك اقدام احتياطي خوب در جهت مقابله با سرقت و يا اشتباه باز شدن چمدانهاست.

 سعي كنيد روز قبل از پرواز غذاي زياد نخوريد و در داخل هواپيما غذاي سبك ميل نماييد و به جاي كفش نو از كفش راحت استفاده كنيد.

 به محض رسيدن به هر كشوري بلافاصله ساعت خود را با ساعت محلي تنظيم نماييد تا بتوانيد به موقع به برنامه هاي مورد نظر برسيد.

 وقتي به مقصد رسيديد گذرنامه و ويزاي خود را براي ارائه در دسترس داشته باشيد و بعد از كنترل گذرنامه به مهر ورود و خروج و نيز تاريخ هاي مربوطه كه در گذرنامه شما ثبت مي شود توجه كنيد. در صورت وجود اشكال سريعاً موضوع را پيگيري كنيد.

 هنگام رفتن به گمرك جزو اولين يا آخرين نفرات صف نباشيد.

 در فرودگاه باجه اطلاعات و تابلوهاي راهنما پاسخگوي نياز شماست.

 اگر براي رفتن از فرودگاه به محل اقامت وسيله اي از قبل مهيا نشده، حتماً از تاكسي فرودگاه استفاده كرده و از كرايه وسايل نقليه متفرقه بپرهيزيد و هنگام سوار شدن به تاكسي دقت بيشتري نموده و سوار اولين تاكسي كه هنگام خروج شما از مقابل شما عبور مي كند نشويد چرا كه ممكن است راننده از قبل منتظر شما بوده باشد. هرگز از پياده شدن از تاكسي كه در آن احساس امنيت نمي كنيد و يا راننده آن مشكوك به نظر مي رسد هراسي نداشته باشيد، قبل از رسيدن به مقصد با راننده در مورد كرايه صحبت كنيد نه بعد از آن.

بازگشت به ميهن:

 توجه داشته باشيد بليط برگشت را قبلاً به تأييد برسانيد حتي اگر بليط برگشت شما OKاست باز هم از به تأييد رساندن بليط غفلت نكنيد. زيرا برخي از شركتهاي هواپيمايي از مسافراني كه بليط خود را تأييد نكرده اند كرايه اضافي درخواست مي نمايند. همچنين برخي از شركتهاي هواپيمايي مي خواهند كه شما 24 ساعت مانده به پرواز، بليط خود را مجدداً تأييد نماييد.

 از آوردن اشياي ممنوعه به فرودگاه خودداري نماييد چرا كه ممكن است عوامل امنيتي فرودگاه به شما مشكوك شوند.

 از قبول هر گونه بسته اي از افراد ناآشنا جهت انتقال به كشور (يا برعكس) خودداري نماييد چرا كه ممكن است يك كالاي ممنوع يا قاچاق تحويل شما شود و اين امر مي تواند به بازداشت شما منجر گردد.

 از خريداري اجناس حجيم از قبيل يخچال و تلويزيون خودداري نماييد. بار مجاز براي هر مسافر حداكثر 20 كيلوگرم مي باشد و جهت اضافه بار به ازاي هر كيلوگرم مبلغي دريافت مي شود.

 در هنگام بازگشت، اشياي ممنوعه از قبيل چاقو، قيچي، ناخن گير، تفنگ اسباب بازي، آتاري و اسباب بازيهاي كنترل دار و باطري دار، سرويس كارد و چنگال و بطري شيشه اي را حتماً داخل بارهاي تحويلي قرار دهيد.

آسيب هاي اخلاقي:

عدم توجه به فضايل انساني، تقواي فردي و شرافتمندي ايراني مي تواند منجر به عدول از الزامات اخلاقي و شرعي گرديده و ضمن انحراف از اهداف سفر باعث اعمال بزهكارانه ديگر و امكان سوء استفاده از فرد در موضوعات مختلف، بازداشت و حبس، صدمات جاني و مالي و... را فراهم آورد. محورهاي غالب اين نوع آسيب ها به شرح ذيل مي باشد:

 تبعات ناشي از برقراري روابط نامشروع.

 تبعات ناشي از شركت در قمار و فعاليتهاي مشابه از قبيل بليط بخت آزمايي و...

 تبعات ناشي از استعمال مواد مخدر يا استفاده از مشروبات غيرمجاز.

 تبعات ناشي از حضور در اماكن خوشگذراني كه از نظر قوانين جمهوري اسلامي ايران ممنوع مي باشد.

 تبعات ناشي از همراه داشتن يا قاچاق مواد مخدر و ديگر اقلام ممنوعه از قبيل ارز، اشياي عتيقه، داروهاي غيرمجاز

آسيب هاي امنيتي:

اصولاً مسافرت فرد يا گروهي از كشوري به كشور ديگر به عنوان يك فرصت مناسب براي سرويسهاي اطلاعاتي و امنيتي كشور ميزبان تلقي مي شود.

سرويس هاي اطلاعاتي و گروههاي معاند با نظام، مترصد تخليه اطلاعاتي و يا جذب مسافران به عنوان يك منبع خبري مي باشند. موضوعات مورد علاقه آنان مي تواند مواردي باشد كه براي هموطنان مسافر، اطلاعات عادي و معمولي تلقي مي شود و در اين راستا رؤساي دانشگاه ها، معاونين، مديران ، اساتيد، دانشجويان و كاركنان دولت براي سرويس هاي اطلاعاتي، ارزشمند محسوب مي شوند. دستگاه هاي امنيتي و اطلاعاتي كشور ميزبان از زمان مراجعه افراد براي اخذ رواديد و مصاحبه در سفارت به آنها به ديد تهديد و فرصت مي نگرند و پس از آنكه از طريق مراقبت، مصاحبه و تحقيق، صحت اظهارات افراد مبني بر اهداف عادي(تحصيل، بازديد علمي، زيارت، شركت در همايش علمي و...) احراز گرديد، باز هم با توجه به ميزان اهميت شخص و دسترسي وي به اطلاعات تا مدت زمان لازم او را تحت مراقبت و توجه سرويس هاي مذكور، مانند اقداماتي از قبيل نصب ميكروفن يا دوربين مخفي در محل اقامت ، وارسي مخفيانه لوازم شخصي، كنترل مكالمات تلفني، شناسايي نقاط ضعف جهت استفاده مقتضي (پول، جنس مخالف، مقام...)، استفاده از تهديد يا تطميع (از طريق درست كردن پاپوش، درگيري ساختگي و شكايت و احضار توسط پليس، جاسازي مواد ممنوعه داخل وسايل و...)، تعقيب و مراقبت غيرمحسوس و... قرار مي دهند.

توصيه هاي امنيتي و حفاظتي در كشور بيگانه:

 نشان ندادن مدارك و پول در جوامع عمومي و مكان هاي پرجمعيت.

 جلب توجه نكردن و اجتناب از رفت و آمد به تنهايي در شب و يا در مكانهاي خلوت يا مشكوك و خودداري از سوار شدن به غير از خودروهاي نقليه عمومي.

 خودداري از فروش گردنبند، انگشتري، ساعت و زينت آلات و دوري كردن از اشخاصي كه براي خريد به شما مراجعه مي نمايند و در خريد دقت نماييد كه تنها كالاي مجاز را خريداري نماييد.

 مراقبت از مدارك، پول، اشياي پر ارزش و...

 عموماً در هنگام ورود به كشور مقصد ، افراد ناشناس و بعضاً ايراني، با عناوين مختلف از جمله مترجم، راهنما و... به شما مراجعه نموده و پيشنهاد مساعدت به شما را دارند، توصيه مي گردد به آنها اعتماد ننموده و حتي هدف از مسافرت خود را نيز به ايشان بازگو ننماييد.

 با توجه به آگاهي نمايندگي هاي جمهوري اسلامي از مقررات كشور مقصد، در صورت بروز هر گونه مشكل يا نياز به هر گونه راهنمايي بلافاصله و بدون ترديد با مراجعه به نمايندگي ها از راهنمايي و مساعدت آنها استفاده نماييد.

 مدارك هويتي و مسافرتي خود مثل گذرنامه، شناسنامه و... را به هيچ عنوان و تحت هيچ شرايطي در اختيار افراد ناشناس قرار ندهيد، چرا كه در صورت وقوع هر گونه مشكل يا سوء استفاده از اين مدارك توسط هر شخص ديگر، مسئوليت آن بر عهده شما خواهد بود.

 چنانچه گذرنامه خود را براي انجام سفر در اختيار شركت مسافربري قرار داده ايد حتماً نسبت به اخذ رسيد آن با درج زمان تحويل گذرنامه اقدام نماييد.

 چنانچه به هر دليل توسط پليس محلي بازداشت شديد بلافاصله از مأمورين بخواهيد به استناد ماده 36 كنوانسيون وين ناظر بر امور كنسولي، مراتب را سريعاً به سفارت يا نزديكترين سركنسولگري جمهوري اسلامي ايران اطلاع دهند و چنانچه زبان محلي را نمي دانيد، از امضاي هر گونه اوراق و اسناد خودداري فرماييد.

 اگر با افراد مستي مواجه شديد، سعي كنيد كه به او توجهي نكنيد، اگر انجام چنين كاري غيرممكن است حواس او را پرت كرده و به راه خود ادامه دهيد و به خاطر داشته باشيد كه ممكن است كه او حقيقتاً مست نباشد، بلكه سارق يا جيب بر باشد.

 مليت خود را فاش نكرده و از خيابانهايي كه تردد وسايل نقليه بيشتر است استفاده كرده و به صورت گروهي سفر نماييد.

 اطاعت از دستورات سرپرست گروه يا رئيس هيأت همراه را در طول سفر در نظر داشته باشيد.

 از قرار دادن كارت شناسايي ، گذرنامه و پول خود در جيب عقب شلوار بپرهيزيد و آنها را در جيب داخل كه داراي دكمه و زيپ باشد قرار دهيد. در صورت امكان از كيف هاي كمري يا كيف هايي كه از گردن آويزان مي شود و داخل لباسها جاي مي گيرد، استفاده كنيد.

 سعي نماييد تنها به بازار يا خيابان نرويد، گشت و گذار دسته جمعي امنيت شما و دوستانتان را افزايش مي دهد.

 در سفرهاي علمي يا ورزشي، كارت هويتي از سوي برگزاركنندگان به شما ارائه مي گردد، سعي كنيد هميشه آن را همراه داشته باشيد.

 قبل از اينكه از هتل خارج شويد كارت هتل را از پذيرش بگيريد، چرا كه در صورت گم شدن مي توانيد با نشان دادن كارت هتل به پليس يا راننده تاكسي، به هتل برگرديد.

 اسم هتل، خيابان اصلي هتل، نام ايستگاهي كه در آن اتوبوس يا مترو پياده يا سوار شده ايد را به زبان محلي به خاطر بسپاريد.

 از برقراري ارتباط با گروههاي معاند با نظام و عناصر ضد انقلاب خودداري كنيد.

 تبديل ارز در بانكهاي رسمي كشور مقصد و خودداري از تبديل ارز در بازار آزاد (بازار سياه)

 گذرنامه خود را همراه خود به شهر نبريد، مگر آنكه به آن نياز داشته باشيد. سرقت گذرنامه از سرقتهاي معمولي خياباني است.

 سعي كنيد اگر جايي مي رويد حتماً يك نفر از رفت و برگشت شما اطلاع داشته باشد تا در صورتي كه اتفاقي براي شما افتاد، آن فرد نگران تأخير شما شود.

 از نزديك شدن به صحنه هايي نظير تصادفات، درگيري، تجمع، تظاهرات خياباني، آتش سوزي و... خودداري كنيد.

 مقررات عدم عكس برداري از اماكن ممنوعه را همواره رعايت نماييد. هنگامي كه به بعضي از مراكز با تابلو و بي تابلو مانند مراكز پليس، ارتش، مذهبي، فرهنگي، وزارت خانه ها و... روبرو مي شويم بايستي در نظر داشته باشيم كه تهيه عكس از آنها ممنوع بوده و عكسبرداري آز آن منجر به دستگيري و پرداخت جريمه مي شود.

 عدم ابراز هر گونه همدردي با اتباع كشور ميزبان در مواقعي كه به علل گوناگون از كشور متبوعه خود اظهار نارضايتي مي نمايند و دخالت در امور سياسي و كشاندن افراد كشور مزبور به بحث سياسي و...

 عدم تماس با افراد غير مجاز (افرادي كه شغل خاصي ندارند)

 در خيابان هاي شلوغ شهر و محله هاي بدنام وارد نشويد. گاهي حتي پليس نيز جرأت وارد شدن به اين محله ها را ندارد.

 عدم تماس با اتباع ساير كشورهايي كه در كشور ميزبان اقامت داشته و ناشناس هستند.

 عدم خروج از حداكثر شعاع تعيين شده در كشور ميزبان.

مسائل ايمني در هتل:

 به محض ورود به هتل سعي كنيد دربهاي خروج اضطراري و محيط هاي امن را مرور و شناسايي كنيد.

 بعد از ورود به اتاق، حتماً درب را از داخل قفل نماييد.

 هنگام استفاده از دستشويي و حمام اگر در اتاق تنها هستيد، درب دستشويي را باز بگذاريد.

 در اغلب موارد، درون يخچال هتل پر از نوشيدني است كه در صورت مصرف، پول آن هنگام تحويل هتل، حساب مي شود.

 پس از خروج از اتاق درب آن را قفل نموده و كليد را به پذيرش تحويل دهيد.

 در صورتي كه هتل داراي سونا و استخر مختلط بود، از رفتن به اين مكان ها خودداري نماييد.

 هنگام خروج از هتل، از جا گذاشتن اسناد و مدارك، پاسپورت، پول و جواهرات در اتاق خودداري نماييد و سعي كنيد آنرا به صندوق امانت هتل تحويل داده رسيد دريافت نماييد. (به ياد داشته باشيد كه خدمه هتل براي نظافت حتماً به اتاق شما سر خواهد زد)

 در صورتي كه اسناد مهم علمي يا اداري به همراه داريد، هرگز آنرا از خود دور نكنيد و اگر داراي طبقه بندي بود آنرا حتي به صندوق امانت هتل هم تحويل ندهيد، چرا كه ممكن است مورد بهره برداري قرار بگيرد.

 از دعوت افراد خارجي به اتاق خود اجتناب نماييد